پروژه اسرارآمیز هارپ چیست
این مرکز تحقیقاتی که این گروه از دانشمندان در آنجا کار می‌کنند، هارپ (HAARP) نام دارد که در منطقه کوهستانی گاکونا در ۴۰۲ کیلومتری جنوب فربنکس در ایالات آلاسکا واقع شده و انواع و اقسام حوادث و نظریه‌های توطئه به آن نسبت داده می‌شود؛ از زمین لرزه هائیتی گرفته تا انهدام شاتل فضایی کلمبیا تا سلاحی برای جا‌به‌جا کردن قطب‌های مغناطیسی زمین و جدیدا هم دو زمین‌لرزه‌ی وحشتناک ترکیه و سوریه که جان بیش از ۴۵ هزار نفر را گرفت.
اما این سناریو و نظریه‌ها تا چه اندازه بر مبنای واقعیت است؟ برای آشنایی با پروژه‌ی هارپ و تمام زوایای مرموز و تاریک آن با این مقاله همراه باشید.
-
هارپ چیست؟
-
تاریخچه توسعه هارپ
-
هارپ در کجا قرار دارد؟
-
اهداف پروژه هارپ
-
هارپ چطور کار می‌کند؟
-
کاربردهای پروژه هارپ
-
چرا هارپ مشهور شد؟
-
نظریه‌های توطئه هارپ؛ از ایجاد زمین‌لرزه تا کنترل ذهن انسان‌ها
-
۱- از کار انداختن ماهواره‌ها و موشک‌ها
-
۲- کنترل آبوهوا
-
۳- کنترل ذهن انسان
-
۴- تولید پسدمه…و کنترل ذهن انسان
-
۵- انهدام شاتل فضایی کلمبیا
-
۶- برهم زدن یکپارچگی فضازمان و انهدام پرواز TWA 800
-
۷- ایجاد مصنوعی بلایای طبیعی
-
آیا اصلا انسان‌ها می‌توانند آبوهوا را کنترل کنند؟
-
آیا هارپ سلاح نظامی مخفی است؟
-
آیا هارپ خطرناک است؟ چه کسی راست می‌گوید؟
پروژه اسرارآمیز هارپ چیست ، «برنامهی پژوهشی یونوسفر فعال با فرکانس بالا» (High-frequency Active Auroral Research Program)، یا همان به اختصار هارپ (HAARP) یک ایستگاه تحقیقاتی است که در یک نگاه ساده و سطحی، ۱۶ هکتار زمین پوشیده از ۱۸۰ آنتن و ۵ ژنراتور ۲٫۵ مگاواتی است که برای مطالعه یونوسفر، یعنی آن بخش یونیزه شده از جو بالایی زمین که درست در لبه‌ی فضا قرار گرفته، به کار برده می‌شود.
فرستنده فرکانس رادیویی قدرتمند هارپ قادر است نظم بخش کوچکی از یونوسفر را با فرستادن سیگنال‌های رادیویی به هم بزند و سپس ابزارهای روی زمین این اغتشاشات را اندازه‌گیری می‌کنند تا از سازوکار یونوسفر سر در بیاورند.
یونوسفر درواقع بالاترین لایه‌ی اتمسفر است که در آن اتم‌ها و مولکول‌‌ها در اثر برخورد‌های پیوسته با پرتوهای شدید ایکس و فرابنفش خورشید، از الکترونهای خود جدا می‌شوند که درنتیجه، یون‌هایی با بار الکتریکی ایجاد می‌شود. وجود این یون‌های باردار، هوا را از حالت گاز به حالت پلاسما که رسانای الکتریکی قدرتمندی است، تغییر می‌دهد. به دلیل این ویژگی‌ها، یونوسفر در سامانه‌های ارتباطی رادیویی و سامانه‌های موقعیت‌یاب ماهواره‌ای ازجمله گلوناس، بایدو و جی‌پی‌اس کاربرد دارد؛ اما چون وضعیت یونوسفر مرتب درحال تغییر است، باید به‌طور مستمر پایش شود تا در کار سامانه‌های ارتباطی اختلال ایجاد نشود.
بودجه‌ی هارپ ابتدا توسط نیروی دریایی و هوایی آمریکا و دارپا (آژانس پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی آمریکا) با هدف بهبود سیگنال‌های مسیریابی و ارتباطی تأمین می‌شد؛ اما از همان اولین آزمایش‌های این تأسیسات در سال ۱۹۹۹ بسیاری به این باور رسیدند که هدف هارپ چیزی بیشتر از انجام تحقیقات علمی است.
در واقع این پروژه از دهه ۱۹۹۰ تا به حال دستمایه نظریه‌های توطئه متعددی در گوشه و کنار دنیا شده و حتی لقب «موبی دیک نظریه‌های توطئه» را گرفته است؛ اما واقعیت این است که هارپ با اینکه قدرتمندترین ابزار ساخته شده برای مطالعه یونوسفر است، نتوانست آنطور که باید به آنچه نیروی نظامی آمریکا ابتدا در پی آن بود، یعنی بهبود برد سیگنال‌های رادیویی دست پیدا کند و در نهایت بودجه‌ی نظامی خود را از دست داد و مسئولیت اداره آن به دانشگاه آلاسکا در فربنکس سپرده شد.
اگر فکر می‌کنید ایده فرستادن امواج رادیویی به بالاترین لایه اتمسفر ترسناک است، خوب است یادآوری کنیم که رادارهای آب‌وهوایی هم هر روز پالس‌هایی از انرژی مایکروویو را به جو می‌فرستند تا بفهمند آیا فردا هوا بارانی است یا خیر.
در حال حاضر برای مطالعه یونوسفر هیچ ابزاری قدرتمندتر از فرستنده هارپ نیست. این مرکز تحقیقاتی در طول سال‌ها میزبان پروژه‌های تحقیقاتی بسیاری از جمله خلق اولین شفق قطبی دست‌ساز بشر بوده است. با این حال شهرت هارپ نه به خاطر پروژه‌های تحقیقاتی که به خاطر نظریه‌های توطئه‌ای است که از همان شروع کار، پیرامون این مرکز شکل گرفت.
تاریخچه پیدایش هارپ
پیشینه داستان توسعه هارپ شبیه سناریوی فیلم‌های پرفروش هالیوودی است. اوایل دهه ۱۹۹۰، سناتور جمهوری‌خواهِ بانفوذی به نام تد استیونز تلاش کرد تا برای ساخت این پروژه رای موافق اکثریت کنگره آمریکا را به دست آورد. اما برای اینکه پنتاگون بتواند هزینه‌ی ۲۵۰ میلیون دلاری ساخت این تأسیسات را توجیه کند، باید برای آن کاربردهای نظامی در نظر می‌گرفت که شک افرادی را نسبت به ماهیت صرفا تحقیقاتی آن برانگیخت.
سرانجام در سال ۱۹۹۳، نیروی دریایی آمریکا ساخت این تأسیسات را شروع کرد و اولین واحد آن تا زمستان ۱۹۹۴ عملیاتی شد. منطقه نزدیک شهر گاکونا به این دلیل برای ساخت تأسیسات هارپ انتخاب شد که زمینی مسطح در منطقه قطب شمال و محل اتفاق افتادن شفق قطبی بود. سایت هارپ به دلیل نزدیکی به بزرگراه اصلی از دسترسی خوبی برخوردار بود، اما در عین حال به اندازه‌ای دورافتاده بود تا هیچ منبع الکتریکی یا رادیویی در کار ابزارهای این تأسیسات اختلال ایجاد نکند.
تا سال ۱۹۹۹، هارپ به حدی توسعه یافته بود که می‌توانست تحقیقاتی با کیفیت بالا درمورد یونوسفر انجام دهد. بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶، ابزارهای جدیدی از جمله رادار یونوسفری UHF و گنبد تلسکوپی برای مشاهدات نوری به این مرکز اضافه شد.
در سال ۲۰۰۸، استیونز به جرم فساد از کنگره اخراج شد. در سال ۲۰۰۹، محکومیت او به خاطر اشتباهات دادستانی لغو شد، اما او سال بعد در سانحه‌ی هواپیمایی جان خود را از دست داد. جایگزین او در کنگره مارک بگیچ دموکرات بود که برادرش نیک بگیچ از طرفداران سرسخت این نظریه بود که هارپ یک پروژه مخفی برای توسعه سلاح نظامی است. در واقع، آنچه به عنوان نظریه‌های توطئه هارپ یاد می‌شود، بیش از هرچیزی از گفته‌های نیک بگیچ سرچشمه گرفته است.
از آنجایی که ساخت این پروژه با بودجه نظامی تأمین می‌شد، باید برای آن مقاصد نظامی نیز تعریف می‌شد. به‌همین‌خاطر، طرفداران پروژه‌های هارپ، مدت‌ها برای توجیه هزینه‌های گزاف ساخت این تاسیسات، برایش کاربردهای نظامی بعضا عجیبی در نظر گرفتند؛ از جمله برقراری ارتباط با زیردریایی‌ها در بخش‌های عمیق‌تر اقیانوس‌ها، کشف پناهگاه‌های نظامی زیرزمینی یا حذف الکترونهای غیرفعال‌کننده ماهواره‌ها در صورت انفجار هسته‌ای در ارتفاعات زیاد.
تحقیقات پیرامون این مورد آخر توسط دارپا انجام شد، اما در سال ۲۰۱۴، این آژانس اعلام کرد تحقیقات خود را در هارپ رها خواهد کرد، چون دیگر نیازی به ادامه‌ی آن‌ها نیست.
آخرین آزمایش تحت حمایت مالی دارپا در مورد ویژگی‌ها و اثرات یونوسفر موسوم به BRIOCHE بود که اواسط ژوئن ۲۰۱۴ پایان یافت. با کنار کشیدن دارپا از پروژه هارپ، نیروی دریایی که مسئول این تأسیسات بود، اعلام کرد که دیگر هیچ نهادی برای سر پا نگه داشتن این مرکز هزینه نمی‌کند و به همین خاطر دیگر دلیلی برای باز نگه داشتن آن وجود ندارد.
هزینه‌ی سروپا نگه داشتن هارپ ۲٫۵ میلیون دلار در سال بود. با این حال، رها کردن تأسیساتی که برای ساخت و بهره‌برداری از آن بیش از ۲۵۰ میلیون دلار هزینه شده بود هم منطقی نبود. به همین خاطر مسئولیت تأسیسات هارپ در سال ۲۰۱۵ به دانشگاه فربنکس آلاسکا منتقل شد و کاربرد نظامی هارپ تاحدود زیادی به پایان رسید.
هارپ در کجا قرار دارد ؟
ایستگاه تحقیقاتی هارپ در شهر تقریبا خالی از سکنه گاکونا در ایالات آلاسکا واقع شده است. نیروی دریایی آمریکا به دلایل زیر گاکونا را برای احداث هارپ انتخاب کرد:
۱) قرار داشتن در ناحیه شفق قطبی، ۲) نزدیکی به بزرگراه اصلی و دسترسی راحت به آن، ۳) دور بودن از مناطق پرجمعیت، آلودگی صوتی و نوری، ۴) قرار داشتن در زمینی نسبتا مسطح، ۵) هزینه‌های معقولانه ساخت و ساز و ۶) تأثیرات زیست محیطی حداقلی.
اهداف پروژه هارپ
هدف از ساخت تأسیسات هارپ مطالعه‌ی این سه مورد بود: یونوسفر (بالاترین لایه اتمسفر که در آن پرتو فرابنفش به‌طور موقت الکترون‌ها را از اتم جدا می‌کند)، مَگنِتوسفر (ناحیه‌ای بالای یونوسفر که میدان مغناطیسی زمین بر رفتار ذرات باردار تأثیر می‌گذارد) و کمربند ون آلن (نوارهایی در مگنتوسفر مملو از ذرات باردار با انرژی بسیار زیاد که از تابش ذرات کیهانی مضر به زمین جلوگیری می‌کنند).
علاقه‌ی دانشمندان به مطالعه یونوسفر از تاثیرگذاری این ناحیه بر سیگنال‌های رادیویی نشات می‌گیرد. کمربند ون آلن هم به این خاطر مورد توجه دانشمندان است که تابش‌های این ناحیه به ماهواره‌ها آسیب می‌رساند و درک بهتری از آن‌ها می‌تواند منجر به توسعه ماهواره‌هایی شود که ماندگاری بیشتری درفضا داشته باشند.
دنیس پاپادوپولوس، استاد فیزیک دانشگاه مریلند که با همکاری آزمایشگاه تحقیقات نیروی دریایی به شکل‌گیری ایده هارپ کمک کرد، در مورد این تأسیسات زمانی که هنوز در اختیار نیروی دریایی آمریکا بود، گفت:
به‌طور کلی، هدف از توسعه هارپ درک قوانین فیزیکی یونوسفر است که به‌طور مداوم به تأثیرات خورشید واکنش نشان می‌دهد. اگر دانشمندان بتوانند به درک بهتری از آنچه در یونوسفر اتفاق می‌افتد برسند، ممکن است بتوانند برخی از اختلالات در ارتباطات و شبکه برق را که ناشی از ذرات خورشیدی است، کاهش دهند.
هارپ چطور کار می‌کند؟
همان‌طور که گفته شد، هارپ برای مطالعه یونوسفر، یعنی همان لبه بالایی جو که پدیده‌هایی چون شفق قطبی در آن اتفاق می‌افتند و همچنین امواج رادیویی از فرستنده به گیرنده منتقل می‌شوند، ساخته شد. به منظور بررسی جو، آنتن‌های تأسیسات هارپ امواج رادیویی با فرکانس بالا را به یونوسفر می‌فرستند و حسگرهای نصب شده روی زمین اثرات این امواج را در یونوسفر اندازه‌گیری می‌کنند. تمام آزمایش‌های هارپ در ناحیه‌ای به مساحت ۱۰۰ در ۱۰۰ کیلومتر از یونوسفر انجام می‌شود و تأثیرات امواج رادیویی در آن تنها چند ثانیه طول می‌کشد.
ابزارهایی که هارپ برای مطالعه یونوسفر به کار می‌برد شامل ۳۶۰ انتقال دهنده رادیویی و ۱۸۰ آنتن آلومینیومی در زمینی با مساحت حدودا ۱۶ هکتار است. این آنتن‌ها هم‌زمان امواج رادیویی را به درون یونوسفر می‌فرستند که در ارتفاع ۸۰ کیلومتری از سطح زمین قرار دارد. در این ناحیه نور خورشید به‌طور موقت الکترون‌ها را از مولکول‌های گاز جدا کرده و ذرات باردار ایجاد می‌کند. دانشمندان با تنظیم سیگنال‌های رادیویی هارپ، واکنش‌هایی را که در لایه زیرین یونسفر اتفاق می‌افتد، شبیه‌سازی می‌کنند و باعث ایجاد پدیده‌هایی از جمله جریان‌های شفق موسوم به «آنتن‌های مجازی» می‌شوند.
روی زمین، دانشمندان به کمک مجموعه‌ای از ابزارهای تحقیقاتی ژئوفیزیکی از جمله گیرنده‌های فرکانس پایین، مغناطیس‌سنج‌ها، رادار تشخیص‌دهنده فرکانس فوق‌العاده بالا (UHF)، طیف‌سنج‌های نوری و فروسرخ و همچنین دوربین‌ها تلاش می‌کنند تأثیری را که این سیگنال‌ها در یونوسفر گذاشته‌اند، مطالعه کنند.
«آنتن‌های مجازی» می‌توانند به اعماق اقیانوس‌ها نفوذ کنند و ارتباطات با زیردریایی‌ها را بهبود ببخشند. در شب نبود نور خورشید باعث می‌شود پایین‌ترین لایه یونوسفر به‌طور موقت از بین برود. نبود این لایه به هارپ امکان می‌دهد آزمایش‌هایی را به منظور کشف روش‌های بهتری برای استفاده از فرایندی به نام «انتشار امواج آسمانی» انجام دهد.
ایده هارپ ساده است، اما در عین حال یکی از معدود ابزارهایی است که دانشمندان برای مطالعه یونوسفر در اختیار دارند؛ زیرا ارتفاع این منطقه از جو برای دسترسی بالون بسیار زیاد و برای دسترسی ماهواره‌ها بسیار کم است.
کاربردهای پروژه هارپ
یکی از کاربردهایی که دانشمندان دولتی هارپ به‌طور ویژه به آن علاقه داشتند، تبدیل لایه زیرین یونوسفر به ابزاری برای انتقال سیگنال‌های رادیویی به دور انحنای زمین بود. امواج رادیویی در مسیری مستقیم حرکت می‌کنند، اما زمین مسطح نیست، به همین خاطر ارسال سیگنال‌های رادیویی به آن سوی دنیا کار دشواری است. دانشمندان برای حل این مشکل سیگنالی با فرکانس بین ۲٫۸ تا ۱۰ مگاهرتز را به یونوسفر می‌فرستند و بعد دامنه این سیگنال را تغییر می‌دهند تا هارپ پدیده جریان‌های شفق موسوم به «آنتن‌های مجازی» را شبیه‌سازی کرده و باعث شود یونوسفر در جواب، سیگنالی با فرکانس بسیار پایین به زمین ارسال کند.
این پدیده در بهبود ارتباطات با زیردریایی‌ها کاربرد دارد. از آنجایی که آب شور و رسانای دریا امواج رادیویی با فرکانس بالا را جذب می‌کند، زیردریایی‌ها در حال حاضر برای دریافت سیگنال‌های رادیویی از اتصالات سیمی استفاده می‌کنند که تا محدوده مشخصی از اعماق اقیانوس می‌رسد.
اما سیگنال‌هایی با فرکانس پایین مانند آن‌هایی که هارپ در یونوسفر تولید می‌کند، به زیردریایی‌ها امکان می‌دهند تا رها از محدودیت‌های اتصالات سیمی، به اعماق بسیار پایین‌تری در اقیانوس‌ها وارد شوند. به گفته پال کوسی، مدیر سابق برنامه هارپ در آزمایشگاه تحقیقات نیروی هوایی، «این یک سیگنال واقعی است که از فضا می‌آید انگار که آن بالا آنتی وجود دارد، درحالی‌که هیچ سیمی آنجا نیست.»
این پروژه زمانی که آمریکا و شوروی درگیر جنگ سرد با یکدیگر بودند، ارزش تحقیقاتی زیادی برای آمریکا داشت، چون کمک می‌کرد زیردریایی‌های آمریکایی بدون اختلال در ارتباطات در اعماق بیشتری در اقیانوس فرو بروند. اما بعد از سر آمدن این دوره و شکست نسبی پروژه، ادامه آن برای آمریکا دیگر توجیه اقتصادی نداشت و به همین خاطر آن را رها کرد.
یکی دیگر از کاربردهای هارپ انجام آزمایش‌هایی برای شبیه‌سازی پدیده شفق قطبی است؛ همان پرده‌های نورانی، رنگین و متحرکی که به‌طور طبیعی از ریزش الکترون‌ها و سایر ذرات باردار از مگنتوسفر به لایه بالایی جو در آسمان فراز دو قطب زمین ظاهر می‌شوند. در ارتفاع حدود ۲۵۰ کیلومتری از سطح زمین، ذرات باردار با مولکول‌های اکسیژن و نیتروژن برخورد می‌کنند و باعث تابش نور از آن‌ها می‌شوند؛ درست شبیه اتفاقی که در داخل لامپ فلورسنت می‌افتد.
امواج رادیویی فرکانس بالای هارپ می‌توانند الکترونهای موجود در جو را تحریک کرده، انرژی حاصل از برخورد آن‌ها را افزایش داده و باعث ایجاد درخششی از نور شوند. این تکنیک قبلاً با توان تقریباً ۱ مگاوات توانسته بود نقطه‌های نورانی در آسمان ظاهر کند، اما بعد از اینکه توان این مرکز به ۳٫۶ مگاوات رسید، یعنی چیزی حدود سه برابر بیشتر از یک فرستنده رادیویی معمولی، دانشمندان توانستند در سال ۲۰۰۵ شفق قطبی مصنوعی تمام عیاری ایجاد کنند که با چشم غیرمسلح هم قابل مشاهده بود.
تولید شفق مصنوعی به دانشمندان درس‌های غیرمنتظره‌ای درباره نحوه یونیزه شدن گازها در یونوسفر، فرایندی که زمین را در برابر تابش مضر پرتوهای فرابنفش خورشید محفاظت می‌کند، آموخته است.
تا مدتی که تأسیسات هارپ در اختیار بخش نظامی آمریکا بود، پروژه‌های انجام شده در آن مقاصد نظامی داشتند. اما از سال ۲۰۱۵ تاکنون مسئولیت این مرکز بر عهده دانشگاه آلاسکا در فربنکس است و محققان می‌توانند ابزارهای آن را برای انجام آزمایش‌های مرتبط با یونوسفر به کار بگیرند. هر آزمایش حدود ۵ هزار دلار هزینه دارد و در هر ساعت نزدیک ۲٬۳۰۰ لیتر سوخت مصرف می‌کند.
یکی از پروژه‌های جالبی که اواخر دسامبر ۲۰۲۲ با فرستنده‌ی هارپ انجام شد، این بود که گروهی از دانشمندان یک سری سیگنال رادیویی را به سمت سیارکی موسوم‌به 2010 XC15 فرستادند که داشت در فاصله‌ی دو برابر از ماه از کنار زمین رد می‌شد. دانشمندان می‌خواستند با این امواج رادیویی از مواد سازنده‌ی سیارک باخبر شوند تا اگر روزی قرار بود با زمین برخورد کند، بتوانند جلوی آن را بگیرند.
در آزمایش جالب دیگری که توسط آزمایشگاه فیزیک کاربردی جان هاپکینز در اکتبر ۲۰۲۲ انجام شد، سیگنال‌های رادیویی فرستنده هارپ به سمت مشتری ارسال شد تا دانشمندان از یونوسفر این سیاره سر دربیاورند.
در کل، بسیاری از آزمایش‌های انجام شده در هارپ «تقلید فرایندهای طبیعی در محیطی کنترل شده است.»
vdce5u